Raport ZBP: koszty studiowania coraz wyższe – polski student nie zarabia więcej niż 2000 zł

Według tegorocznych prognoz Związku Banków Polskich, przeciętne miesięczne wydatki studenta uczącego się w dużym akademickim mieście przekroczą kwotę 2100 zł. Porównując tę sumę do wyliczeń z 2016 r., średnie miesięczne wydatki polskiego studenta wzrosły o ponad 500 zł. Połowa młodych Polaków deklaruje zarobki nie większe niż 2000 złotych, a w ciągu 10 lat chciałaby zarabiać ponad 10 tys. zł „na rękę”. Jednocześnie 57% z nich ocenia swoją wiedzę o finansach jako „raczej małą” lub „bardzo małą”, a co czwarty student deklaruje, że w skali miesiąca nie oszczędza ani złotówki – to najważniejsze wnioski płynące z czwartej edycji Raportu ZBP „Portfel Studenta”.

Początek studiów, szczególnie w nowo poznawanym mieście z dala od rodzinnego domu, to dla większości studentów również początek doroślejszego zarządzania swoimi finansami. Podstawowym narzędziem do dokonywania tych operacji jest konto bankowe, w które jak wynika z badań Związku Banków Polskich, posiada już wielu maturzystów, udających się na studia. Blisko bowiem połowa ankietowanych bankowców (46%) wskazuje, że młodzi Polacy zakładają pierwsze konto bankowe jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności.

Oprócz konta bankowego polscy studenci chętnie korzystają z bankowości elektronicznej. Jak wynika z danych Warszawskiego Instytutu Bankowości przytoczonych w Raporcie, 3 na 4 studentów w Polsce co najmniej raz w tygodniu korzysta z usług bankowych za pomocą aplikacji mobilnej. Równie chętnie korzystają ze sklepów online. Potwierdzają to też wyniki badania przeprowadzonego przez Kantar TNS, na zlecenie Krajowej Izby Rozliczeniowej i Związku Banków Polskich, według których aż 69% osób w wieku 19-25 lat robi zakupy za pośrednictwem internetu.

Autorzy Raportu ZBP przywołują także analizy Polskiej Rady Biznesu, według której blisko 30% osób w wieku 18-30 lat deklaruje zarobki na poziomie 1001-2000 zł netto.

W perspektywie roku ok. 46% chciałoby zarabiać między 2000 a 4000 zł netto, ale największe zróżnicowanie występuje w perspektywie 10 lat. Najliczniejsza grupa badanych (ok. 28%) deklaruje w tym czasie chęć zarobku na poziomie powyżej 10 000 zł. Drugą największą grupą (nieco ponad 16%) są studenci chcący zarabiać między 5000 a 6000 zł netto.

Pomimo, że blisko 25% studentów deklaruje brak oszczędzania, to jednak zdaniem 86% bankowców ankietowanych przez ZBP, w okresie minionych 12 miesięcy wzrosło zainteresowanie osób w wieku 19-25 lat produktami oszczędnościowymi. Sama wysokość odłożonych środków jest już zróżnicowana. Według danych Spot Data i Providenta zawartych w raporcie połowa ankietowanych w wieku 15-24 lata (50%) deklaruje, że zgromadzone przez nich oszczędności nie przekraczają 2000 zł. Większymi środkami między 3000 a 5000 zł dysponuje 13% badanych. Stosunkowo wysoki odsetek pytanych wskazał, że wartość odłożonych przez nich pieniędzy przekracza 10 000 zł (7%), a kolejne 6% nawet więcej niż 20 000 zł.

Rosnąca skłonność do oszczędzania czy aktywne korzystanie z nowoczesnych usług finansowych to jedne z odcieni finansowego portretu polskich studentów. Jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej, młodzi Polacy nie unikają również zaciągania zobowiązań finansowych. Według danych przedstawionych w Raporcie „Portfel Studenta”, co piąta osoba (21%) w wieku od 18 do 24 lat posiada kredyt. Łącznie grupa 615 073 młodych kredytobiorców posiada ponad 1,11 mln sztuk kredytów. Zdecydowanie najpopularniejszym rodzajem zobowiązania młodych Polaków są kredyty konsumpcyjne (ponad 65,5% ogółu kredytów) – na które składają się kredyty gotówkowe (40,7%) i kredyty ratalne (24,8%), zaciągane np. na zakup smartfona. Całkowita kwota zaciągniętych kredytów, które są spłacane to ponad 10,5 mld zł, z czego kwota pozostająca do spłaty to 8,61 mld zł.

Zróżnicowane podejście młodych Polaków do oszczędzania czy zaciągania zobowiązań to nie tylko efekt młodzieńczej beztroski, ale przede wszystkim wciąż niewystarczającego poziomu wiedzy z zakresu szeroko rozumianych finansów. Jak wynika z Raportu tegorocznej ponad połowa ankietowanych (57%) w wieku 18-34 lat ocenia swoją wiedzę o finansach jako „raczej małą” lub „bardzo małą”. Pozytywnie, jako „raczej dużą” lub „bardzo dużą” wiedzę ocenia zaledwie 5 % badanych w tej grupie wiekowej. Młodzi Polacy najsłabiej oceniają swoją wiedzę z zakresu cyberbezpieczeństwa (64%). W dalszej kolejności krytycznie spoglądają na poziom wiedzy o kredytach i pożyczkach (52%). Bardzo niepokojącym sygnałem jest, że aż 55% ankietowanych w wieku 18-34 lata zdarza się podpisać umowę finansową, nawet jeśli pomimo dokładnego przeczytania nie wszystkie zapisy rozumieją. To w kontekście z jednej strony aktywnego korzystania z nowoczesnych technologii, w tym bankowości internetowej, a z drugiej zainteresowania pozyskiwaniem dodatkowego finansowania z kredytów czy pożyczek, uzasadnia, zdaniem ZBP, konieczność prowadzenia szerokich działań edukacyjnych w tym zakresie takich jak np. Program „Bankowcy dla Edukacji”.